به گفته وب‌سایت Statista انتظار می‌رود که بازار جهانی خدمات رایانش ابری در سال 2024 به حدود 679 میلیارد دلار آمریکا برسد. استفاده گسترده از رایانش ابری در حوزه‌ها و صنایع مختلف باعث می‌شود که این تخمین کاملا منطقی به نظر برسد. مزایای رایانش ابری از جمله صرفه‌جویی در هزینه‌ها، انعطاف‌پذیری بیشتر و استفاده بهینه از منابع، بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ را به دریافت خدمات رایانش ابری سوق داده است. کاربردهای رایانش ابری به سازمان‌ها در دست‌یابی به اهداف و حل مشکلاتشان کمک می‌کند.
در این مقاله قصد داریم به بررسی کاربردهای پردازش ابری بپردازیم. اگر شما هم در سازمان خود قصد استفاده از خدمات پردازش ابری را دارید، مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند تا با درک بهتر انواع کاربرد رایانش ابری، انتخاب مناسب‌تری از میان سرویس‌های گوناگون پردازش ابری داشته باشید.
IaaS، PaaS و SaaS؛ سه کاربرد رایانش ابری در فناوری اطلاعات
IaaS (زیرساخت به‌عنوان یک سرویس)، PaaS (پلتفرم به‌عنوان یک سرویس) و SaaS (نرم‌افزار به‌عنوان یک سرویس) از مهم‌ترین انواع مدل‌های سرویس ابری هستند که دسترسی کاربران را به منابع مبتنی بر ابر مانند محاسبات، ذخیره‌سازی، شبکه‌ها، سیستم‌عامل‌ها، دیتابیس‌ها، میان‌افزارها، فریم‌ورک‌ها، ابزارها و اپلیکیشن‌ها فراهم می‌کنند. در ادامه هر کدام از این کاربردهای رایانش ابری را بررسی می‌کنیم:
صرفه‌جویی در هزینه‌های زیرساخت IT با IaaS
IaaS محاسبات اساسی، شبکه و منابع ذخیره‌سازی را از طریق اینترنت به کاربران ارائه می‌دهد. این نوع سرویس رایانش ابری این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند که سرور مجازی و فضای ذخیره‌سازی را از ارائه‌دهندگان سرویس‌های ابری اجاره کرده و با استفاده از رابط‌های وب یا APIها آن‌ها را مدیریت کنند. ازآنجایی‌که مدل قیمت‌گذاری سرویس IaaS معمولا به‌صورت پرداخت به‌ازای استفاده (Pay As You Go) است، شرکت‌ها می‌توانند با خرید سرور ابری در هزینه‌های تهیه، مدیریت و نگهداری زیرساخت‌های فناوری اطلاعات صرفه‌جویی کنند.
مدیریت و اجرای آسان اپلیکیشن‌ها با PaaS
PaaS یک پلتفرم ابری کامل (شامل سخت‌افزار، نرم‌افزار و زیرساخت) در اختیار کاربران قرار می‌دهد که امکان توسعه، اجرا و مدیریت اپلیکیشن‌ها را بدون هزینه‌ها و پیچیدگی‌های ساخت و نگهداری از پلتفرم در محل فراهم می‌کند. سرویس PaaS نیاز به سرمایه اولیه بالا برای راه‌اندازی زیرساخت را کاهش می‌دهد، مقیاس‌پذیری را افزایش می‌دهد، عملکرد را بهبود می‌بخشد و به ارتقای امنیت و تسریع نوآوری کمک می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با پلتفرم ابری و تفاوت‌های آن با IaaS و سایر سرویس‌های ابری پیشنهاد می‌کنیم مقاله «PaaS چیست» را مطالعه کنید.
SaaS؛ یکی از کاربردهای رایانش ابری در IT
SaaS (نرم‌افزار به‌عنوان یک سرویس) نوعی نرم‌افزار مبتنی بر ابر است که اپلیکیشن‌ها را از طریق مرورگر اینترنت به کاربر نهایی ارائه می‌کند. مسئولیت عملیات، مدیریت و نگهداری نرم‌افزار و زیرساخت آن به‌عهده ارائه‌دهنده SaaS است. کاربر نیز با ایجاد یک حساب کاربری و پرداخت هزینه می‌تواند از نرم‌افزار استفاده کند.
ارائه‌دهندگان SaaS دسترسی به نرم‌افزار را از هر جایی و در هر زمانی که اتصال به اینترنت وجود دارد، برای کاربران فراهم می‌آورند. از این سرویس‌ها می‌توان برای مواردی مانند اتوماسیون، بهینه‌سازی جریان کاری و همکاری هم‌زمان افراد در مکان‌های مختلف استفاده کرد. در بلاگ «SaaS چیست» به‌طور کامل به معرفی این سرویس رایانش ابری پرداخته‌ایم که شما را با کاربردها و نحوه عملکرد SaaS آشنا می‌کند.
ابر ترکیبی و چندابری؛ استفاده بهینه‌تر و امن‌تر از ابرها
ابر ترکیبی (Hybrid cloud) یک محیط محاسباتی است که سرویس‌های ابری خصوصی شرکت و خدمات ابر عمومی شخص ثالث را برای اجرای اپلیکیشن‌ها و بارهای کاری حیاتی به یک زیرساخت واحد و انعطاف‌پذیر متصل می‌کند. ترکیب منحصربه‌فرد منابع ابر عمومی و ابر خصوصی باعث می‌شود که برای هر اپلیکیشن یا بار کاری بهترین و مناسب‌ترین ابر را انتخاب کنید؛ ضمن اینکه در چنین حالتی انتقال بارهای کاری به‌صورت آزادانه بین دو ابر به‌آسانی انجام می‌شود. با استفاده از زیرساخت ابر ترکیبی اهداف فنی و کسب‌وکاری به‌طور موثرتر و مقرون‌به‌صرفه‌تری نسبت به استفاده مجزا از ابر عمومی یا ابر خصوصی دنبال می‌شوند.
چندابری (Multicloud) یکی دیگر از انواع سرویس های ابری است که همه چیز را یک قدم فراتر می‌برد و به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا از سرویس‌های دو یا چند ارائه‌دهنده ابری استفاده کنند. این مدل سرویس رایانش ابری می‌تواند شامل هر ترکیبی از منابع IaaS، PaaS و SaaS باشد. با چندابری میتوانید بارهای کاری را متناسب با نیازشان در محیط‌های ابری مختلف اجرا کنید. به‌این‌ترتیب از قفل شدن فروشنده (Vendor lock-in) جلوگیری می‌کنید.
ایجاد محیط تست و توسعه اپلیکیشن و نرم‌افزار
رایانش ابری یک محیط مناسب برای توسعه نرم‌افزار فراهم می‌آورد که تیم‌های DevOps می‌توانند فرایندهای توسعه، تست و محیط‌های تولید را برای نیازهای خاص توسعه دهند. این امر می‌تواند شامل ارائه خودکار ماشین‌های فیزیکی و مجازی نیز باشد، البته که فقط محدود به آن نیست. سازمان‌ها برای انجام تست و توسعه در محل باید یک بودجه در نظر بگیرند و محیط تست را با امکانات فیزیکی راه‌اندازی کنند. در ادامه باید نصب و پیکربندی پلتفرم توسعه انجام شود.
مجموع این کارها اغلب زمان انجام پروژه را افزایش می‌دهد و هزینه‌های مالی و زمانی برای سازمان دارد. رایانش ابری با ابزارهای توسعه مبتنی بر ابر که ایجاد اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها را سریع‌تر، آسان‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌کند، هزینه‌های خرید امکانات فیزیکی و راه‌اندازی اولیه را کاهش می‌دهد. یکی از اصلی‌ترین مزایای رایانش ابری تسهیل فرایند DevOps، پایپ‌لاین‌های CI/CD و توسعه‌های ابر بومی (مانند میکروسرویس‌ها، بدون سرور (Serverless) و کانتینری‌سازی) است. هرچند این تکنولوژی‌ها منجر به شتاب و نوآوری سریع شده‌اند، اما به یک زیرساخت ابری خودپایدار برای پشتیبانی از صدها سرویس نیاز دارند.
کاربرد رایانش ابری در داده های حجیم
یکی از کاربردهای رایج رایانش ابری تحلیل داده‌های بزرگ است که به فرایند جمع‌آوری، پردازش و تحلیل مجموعه داده‌های (Dataset) بزرگ و پیچیده برای کسب بینش و ارزش با اهداف مختلف اشاره دارد. سازمان‌ها هر روز حجم بالایی از دادهها را از نقاط پایانی (Endpoint)، اپلیکیشن‌های ابری و کاربرانی که با آن‌ها در تعامل‌اند، دریافت می‌کنند. رایانش ابری به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا از مجموع داده‌های ساختاریافته و ساختارنیافته در دسترس برای استخراج ارزش کسب‌وکار استفاده کنند. به عبارت دیگر، با استفاده از قدرت محاسباتی رایانش ابری، سازمان‌ها می‌توانند بینش قدرتمندی به دست آورند و فرایندهای کاری را از طریق تحلیل داده‌های حجیم بهینه‌سازی کنند.
امروزه خرده‌فروشان و تامین‌کنندگان با کمک اطلاعات به‌دست‌آمده از الگوهای خرید مصرف‌کنندگان، به طراحی و اجرای کمپین‌های تبلیغاتی و بازاریابی برای مخاطبان هدف خود بپردازند. پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی مبنایی ایجاد می‌کنند تا سازمان‌ها بتوانند با تجزیه و تحلیل الگوهای رفتاری اطلاعات معناداری به دست آورند. چنین کسب‌وکارهایی می‌توانند از طریق یادگیری ماشین (ML) و هوش مصنوعی (AI) بینش‌های عمیقی را به کار گیرند.
فضای ابری؛ ذخیره‌سازی آسان دادهها با دسترسی بالا
ذخیره‌سازی ابری دادهها امکان ذخیره خودکار فایل‌ها روی ابر را فراهم می‌کند که دسترسی، ذخیره‌سازی و بازیابی آن‌ها از هر دستگاه متصل به اینترنتی امکان‌پذیر باشد. سازمان‌ها به‌جای نگهداری مراکز داده (Data center) برای ذخیره‌سازی می‌توانند با تهیه فضای مورد نیاز خود، بدون نگرانی بابت نگهداری روزانه زیرساخت ذخیره‌سازی، هزینه‌ها را کاهش دهند. استفاده از فضای ابری دسترسی‌پذیری، سرعت، مقیاس‌پذیری و امنیت بالاتری را برای محیط‌های ذخیره‌سازی دادهها فراهم می‌آورد.
چنانچه حساسیت بالایی برای داده‌های سازمان وجود داشته باشد، از ذخیره‌سازی دادهها در محل به‌صورت خصوصی یا مدل ابری ترکیبی برای امنیت بالاتر می‌توان استفاده کرد.
بازیابی فاجعه (Disaster recovery) و پشتیبان‌گیری دادهها
از مهم‌ترین مزایای رایانش ابری می‌توان به مقرون‌به‌صرفه بودن راه‌حل بازیابی فاجعه (Disaster Recovery – DR) اشاره کرد که بسیار سریع‌تر از راه‌حل‌های سنتی انجام می‌شود. ایجاد یک سایت DR و تست یک طرح مداوم کسب‌وکار یک کار پرهزینه و زمان‌بر با دارایی‌های ثابت است. بااین‌حال با استفاده از فضای ابری، سازمان‌ها می‌توانند سایت تولید و همچنین تنظیمات پیکربندی و دادهها را تکرار کنند. این کار باعث صرفه‌جویی در زمان و منابع می‌شود.
پشتیبان‌گیری از دادهها نیز مانند بازیابی فاجعه یک عملیات پیچیده و زمان‌بر است که با رایانش ابری آسان می‌شود. با استفاده از Cloud computing سازمان‌ها می‌توانند دادهها را به‌طور خودکار به هر مکانی ارسال کنند و نگرانی بابت امنیت، در دسترس بودن و ظرفیت نداشته باشند. با مطالعه مقاله «امنیت شبکه» میتوانید با راهکارهای تامین امنیت آشنا شوید.
کاربرد پردازش ابری در تسهیل ارتباطات
رایانش ابری با فراهم کردن راه‌حل‌های مبتنی بر ابر که سرویس‌های ارتباطی مقرون‌به‌صرفه، امن، قابل اعتماد و با کیفیت بالا ارائه می‌دهند، ارتباطات سازمانی را بهبود می‌بخشند. ارتباطات به هرگونه تبادل اطلاعاتی بین افراد و گروه‌ها با استفاده از روش‌های مختلف مانند ویس، ایمیل، چت، ویدئو کنفرانس، شبکه‌های اجتماعی و… اشاره دارد.
رایانش ابری همچنین ارتباطات بین دستگاه‌ها، پلتفرم‌ها و مکان‌های مختلف و همچنین ادغام با سایر اپلیکیشن‌ها و سیستم‌ها را فراهم می‌کند. Google Workspace، Microsoft Teams، Zoom، Slack و Twilio از جمله مثال هایی از رایانش ابری هستند که در حوزه ارتباطات به کار می‌روند.
شبکه‌سازی اجتماعی؛ بهبود تعامل افراد با کمک رایانش ابری
شبکه‌سازی اجتماعی به ایجاد و نگهداری ارتباطات آنلاین اشاره دارد که افراد می‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند و اطلاعات، علایق، نظرات و… را به اشتراک بگذارند. رایانش ابری با فراهم کردن پلتفرم‌های مبتنی بر ابر که حجم بالایی از داده‌های تولیدشده توسط کاربر (User-generated) را میزبانی و مدیریت می‌کند، ارتباطات را تسهیل می‌سازد. این پلتفرم‌ها از رایانش ابری برای افزایش یا کاهش مقیاس ترافیک و همچنین شخصی‌سازی تجربه کاربری استفاده می‌کنند. همچنین با استفاده از ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی مانند لایک، کامنت و پیام و با کمک رایانش ابری می‌توان رفتار و ترجیحات کاربران را تحلیل کرد. از جمله شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر ابر عبارت‌اند از: فیس‌بوک، توییتر، لینکدین و اینستاگرام.
بیشتر بخوانید: کاربرد رایانش ابری در بانکداری
کاربرد رایانش ابری در تجارت الکترونیک
از رایانش ابری می‌توان در خرید و فروش کالاها و خدمات از طریق اینترنت (تجارت الکترونیک) استفاده کرد. پردازش ابری با فراهم کردن راه‌حل‌های مبتنی بر ابر به تجارت الکترونیک قدرت می‌بخشد تا ذخیره‌سازی دادهها، میزبانی و اپلیکیشن‌های تجارت دیجیتال مانند پرداخت‌های مجازی، مدیریت موجودی، مدیریت اطلاعات محصول، مدیریت ارتباطات مشتری، بازاریابی و تحلیل را مدیریت کند.
کاربرد رایانش ابری در تجارت الکترونیک به سریع، امن و راحت شدن فرایند تجربه خرید آنلاین در کانال‌ها و دستگاه‌های مختلف کمک می‌کند. برخی از نمونه‌های راه‌حل‌های تجارت الکترونیک مبتنی بر ابر عبارت‌اند از: Shopify، Magento، WooCommerce و BigCommerce.
کاربرد رایانش ابری در آموزش الکترونیکی
با گسترش کلاس‌های مجازی و آموزش از راه دور کاربرد رایانش ابری در آموزش الکترونیکی کاملا واضح و شفاف است. رایانش ابری با ارائه راه‌حل‌های مبتنی بر ابر که از یادگیری آنلاین، همکاری، ارزیابی و توسعه برنامه آموزشی پشتیبانی می‌کند، نقش چشمگیری در آموزش الکترونیکی دارد.
با استفاده از رایانش ابری در آموزش الکترونیکی می‌توان دسترسی، کیفیت، کارایی و نوآوری را در آموزش برای دانش‌آموزها، معلم‌ها و محقق‌ها افزایش داد. Google Classroom، Canvas، Coursera و Khan Academy از جمله مثال‌های راه‌حل‌های آموزش مبتنی بر ابر هستند.
کاربرد رایانش ابری در صنعت بازی
در توصیف کاربرد رایانش ابری در صنعت بازی می‌توان گفت که رایانش ابری به گیمرها کمک می‌کند تا بدون نیاز به نصب سخت‌افزار یا نرم‌افزار گران‌قیمت، بازی‌های باکیفیت را در دستگاه و از هر مکانی بازی و استریم کنند. همین موضوع انقلابی در صنعت بازی ایجاد کرده است. علاوه‌بر این، با ارائه راه‌حل‌های مبتنی بر ابر امکان تجربه بازی‌های تعاملی و اجتماعی برای گیمرها فراهم شده است. از جمله این راه‌حل‌ها عبارت‌اند از: Google Stadia، Microsoft xCloud، Amazon Luna و NVIDIA GeForce Now.
بهره‌مندی از مزایای رایانش ابری با خدمات ابری دراک
در این مقاله به بررسی انواع کاربرد رایانش ابری پرداختیم، اما باید بدانید که کاربردهای Cloud computing فقط به موارد مطرح در این مقاله محدود نمی‌شود. در واقع از این تکنولوژی روز می‌توان در بخش‌های مختلف بانکداری، پزشکی و حتی صنعت نفت استفاده کرد. فرقی نمی‌کند کسب‌وکار شما در چه حوزه‌ای است، ابر دراک با ارائه سرویس‌های مختلف ابری از جمله سرور ابری (IaaS)، شبکه توزیع محتوا (CDN) و پلتفرم ابری ویدئویی (CVP) به شما در ایجاد زیرساختی امن، مطمئن و هوشمند کمک می‌کند. برای دریافت راهنمایی از کارشناسان فروش ابر دراک میتوانید با شماره 02191014197 تماس بگیرید.
سوالات متداول
رایانش ابری چیست؟
رایانش ابری به زبان ساده به دسترسی بر اساس تقاضا به منابع محاسباتی مانند سرورهای فیزیکی و مجازی، فضای ذخیره‌سازی دادهها، قابلیت‌های شبکه، ابزارهای توسعه اپلیکیشن، نرم‌افزار و ابزارهای تحلیلی ساخته‌شده با هوش مصنوعی از طریق اینترنت می‌گویند.
مزایای رایانش ابری چیست؟
در مقایسه با زیرساخت سنتی، رایانش ابری مزایای مختلفی از جمله صرفه‌جویی در هزینه‌ها، افزایش سرعت و چابکی، مقیاس‌پذیری نامحدود و تقویت ارزش استراتژیک سازمان دارد.
معایب رایانش ابری چیست؟
استفاده از رایانش ابری علیرغم مزایایی که دارد، با معایبی نیز همراه است. نقض امنیت دادهها، از دسترس خارج شدن ابر و کنترل محدود از جمله معایب رایانش ابری است. البته با انتخاب درست نوع سرویس رایانش ابری میتوانید تا حد قابل توجهی از این مشکلات دوری کنید.
