آن‌چه در این مقاله می‌خوانید:
اولین وب‌سایت‌هایی که به وجود آمدند، شامل صفحات ساده متنی به همراه یک یا دو تصویر ساده بودند. به مرور زمان و با پیشرفت سرعت اینترنت، وب‌سایت‌های زیادی شروع به ارائه‌ی تصاویر و ویدئوهای بیشتر کردند. امروزه هر کسی که از سرعت اینترنت کافی برخوردار باشد، می‌تواند به‌طور آنلاین فیلم‌هایی با کیفیت بالا تماشا کند، به موسیقی و پادکست گوش دهد یا از طریق اینترنت تماس تصویری برقرار کند. این امر به دلیل وجود یک فناوری به نام استریمینگ (Streaming / رسانه جاری) امکان‌پذیر است.
استریمینگ، انتقال مداوم فایل‌های صوتی یا تصویری از سرور به سرویس‌گیرنده است. به عبارت ساده‌تر، با به کارگیری فناوری استریمینگ، افراد می‌توانند به‌صورت آنلاین فیلم تماشا کنند یا به پادکست گوش دهند.
استریمینگ مدیا چیست؟
استریمینگ مدیا یا رسانه جاری به محتوای ویدئویی یا صوتی گفته می‌شود که بدون نیاز به ذخیره‌سازی در هارددیسک، از طریق اینترنت به صورت Real-Time به کاربران نشان داده می‌شود.
با استفاده از استریمینگ، کاربر مجبور نیست برای دانلود یک فایل منتظر بماند تا بعدا آن را پخش کند. از آن‌جایی که فایل رسانه موردنظر از طریق جریان پیوسته‌ای از داده‌ها ارسال می‌شود، می‌تواند به محض رسیدن به مرورگر کاربر پخش شود. کاربران می‌توانند مانند یک فایل دانلود شده، فیلم یا صوت استریم شده را Pause کنند یا به عقب و جلو ببرند.
تفاوت بین استریمینگ و دانلودکردن چیست؟
اگر یک فایل مدیا (فیلم یا صوت) دانلود شود، یک کپی از کل فایل در هارددیسک دستگاه ذخیره می‌شود و تا زمانی‌که دانلود کامل فایل انجام نشود، ویدئو قابل پخش نخواهد بود. ولی اگر به جای دانلودکردن، فایل مدیای مورد نظر استریم شود، مرورگر وب آن را بدون کپی و ذخیره کردن در هارددیسک شما، به‌صورت Real-Time (بلادرنگ) پخش می‌کند.
تفاوت بین دریاچه و نهر را در نظر بگیرید: هر دو حاوی آب هستند و ممکن است یک نهر به اندازه دریاچه، آب داشته باشد. تفاوت در این است که برخلاف دریاچه، همه آب نهر در زمان مشخصی، در یک مکان نیست. فایل ویدئویی دانلودشده مانند دریاچه است، که می‌تواند فضای زیادی از هارددیسک را اشغال کند و جابه‌جایی آن زمان‌بر است. استریمینگ ویدئو مانند نهر یا رودخانه است، در این حالت دیتای (داده / data) ویدئو به‌طور مداوم به سمت مرورگر وب جریان پیدا می‌کند.
استریمینگ چگونه کار می‌کند؟
فایل‌های صوتی و ویدئویی برای انتقال در اینترنت، به چند بسته (پکت / Packet) کوچک‌تر تقسیم می‌شوند. هر بسته، حاوی تکه‌ی کوچکی از فایل موردنظر است و پخش‌کننده صدا یا ویدئو در مرورگر وب، جریانی از این بسته‌ها را دریافت کرده و همزمان، آن‌ها را به‌عنوان صوت یا ویدئو تفسیر می‌کند و به کاربر نشان می‌دهد.
بافرینگ (Buffering) چیست؟
پخش‌کننده‌های استریمینگ، چند ثانیه از مدیا (فیلم یا فایل صوتی) را زودتر از موعد بارگذاری می‌کنند تا در صورت قطع اتصال کوتاه‌مدت، ویدئو یا صدا به پخش خود ادامه دهد. این کار به بافرینگ معروف است. بافر تضمین می‌کند که ویدئوها بتوانند روان و مداوم پخش شوند. با این حال، اگر شبکه دارای تاخیر زیادی باشد، ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا ویدئو بافر شود.
استریمینگ از کدام پروتکل استفاده می‌کند؟ پروتکل دیتاگرام کاربر (UDP) و پروتکل کنترل انتقال (TCP)
بعضی از روش‌های استریمینگ از UDP و بعضی دیگر از TCP استفاده می‌کنند. UDP و TCP هر دو پروتکل‌های انتقال هستند، یعنی برای انتقال بسته‌های دیتا از طریق شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند و با پروتکل اینترنت (IP) کار می‌کنند. TCP قبل از انتقال دیتا، یک اتصال اختصاصی باز کرده و اطمینان حاصل می‌کند که همه بسته‌های دیتا به ترتیب وارد شوند. اما، UDP هیچ یک از این موارد را انجام نمی‌دهد. در نتیجه، TCP قابل اطمینان‌تر است، اما انتقال دیتا از طریق UDP سریع‌تر است.
اگر این دو پروتکل را مانند تحویل بسته پستی در نظر بگیریم، روند کار TCP به این صورت است که قبل از تحویل بسته به گیرنده، حتما از او امضا می‌گیرد. اما UDP مانند سرویس تحویلی است که بسته‌ها را بدون گرفتن امضا، در جلوی درب منزل رها می‌کند. سرویس تحویل UDP سریع‌تر است، اما گم شدن بسته‌ها را نیز در پی دارد.
برای استریمینگ، گاهی‌اوقات «سرعت» بسیار بیشتر از «قابلیت اطمینان» اهمیت دارد. برای مثال، کسی که در کنفرانس ویدئویی شرکت می‌کند، ترجیح می‌دهد با افراد حاضر در کنفرانس به‌صورت همزمان و Real-Time در ارتباط باشد، تا این‌که بنشیند و منتظر بیت به بیت دیتاهای صدا و تصویر باشد. بنابراین، گم شدن چند بسته (که حاوی دیتای کوچکی از صدا و تصویر است) اهمیت چندانی ندارد، پس در اینجا باید از UDP استفاده شود.
در موارد دیگر، «قابلیت اطمینان» برای استریمینگ مهم‌تر است. برای مثال، هر دو HTTP Live Streaming (HLS) و MPEG-DASH پروتکل‌هایی هستند که از TCP برای انتقال بسته استفاده می‌کنند. همچنین، بسیاری از سرویس‌های Video on Demand (VoD) نیز از TCP استفاده می‌کنند.
چه معیارهایی باعث کندی سرعت استریمینگ می‌شود؟
دلایل مختلفی برای کاهش سرعت استریمینگ وجود دارد، که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
در سمت شبکه:
- تأخیر شبکه (Network Latency): معیارهای مختلف و زیادی وجود دارند که باعث کندی سرعت و تأخیر شبکه می‌شوند. یکی از آن‌ها، فاصله زیاد محل ذخیره محتوا (سرور) از کاربری است که قصد دسترسی به آن را دارد.
- ازدحام شبکه (Network congestion): اگر دیتای زیادی از طریق شبکه ارسال شود، می‌تواند موجب تضعیف عملکرد استریمینگ شود.
در سمت کاربر:
- مشکلات WiFi: ری‌استارت کردن روتر LAN، یا استفاده از کابل اترنت (Ethernet) به‌جای WiFi، می‌تواند عملکرد استریمینگ را بهتر کند.
- عملکرد ضعیف دستگاه کاربر: پخش ویدئو به قدرت پردازش خوبی نیاز دارد. اگر دستگاهی که می‌خواهد ویدئو را استریم کند، در حال اجرای برنامه‌های دیگر باشد یا به‌طور کلی عملکرد ضعیف و آهسته‌ای داشته باشد، روی عملکرد استریمینگ تأثیر منفی می‌گذارد.
- کمبود پهنای باند: برای استریمینگ ویدئو در شبکه خانگی، حداقل به 4Mb/s پهنای باند نیاز است؛ اجرای ویدئوهای با کیفیت بالاتر، پهنای باند بیشتری نیاز دارد.
چگونه می‌توان سرعت استریمینگ را بیشتر کرد؟
استریمینگ مانند سایر انواع محتوای وب با تأخیر و کاهش عملکرد مناسب مواجه است. از آن‌جا که فایل مدیای مورد نظر برای پخش آنلاین باید در سرور یا میزبان وب ذخیره شود، محل قرارگیری میزبانی وب اهمیت زیادی دارد.
برای مثال، اگر کاربری در نیویورک سعی کند که به سرور نتفلیکس (Netflix) در لس‌گاتوس متصل شود، محتوای ویدئو، برای دسترسی به کاربر، باید از 3000 مایل عبور کند. این فاصله طولانی باعث می‌شود که ویدئو مدت زمان زیادی را صرف بافر کند و حتی ممکن است اصلا پخش نشود. به همین دلیل، نتفلیکس و سایر ارائه‌دهندگان استریمینگ از شبکه‌های توزیع محتوا (CDN) استفاده می‌کنند تا محتوای خود را در نزدیک‌ترین مکان به کاربر قرار دهند.
CDN ها تأثیر زیادی بر عملکرد استریمینگ دارند. CDN یا شبکه توزیع محتوای اَبر دِراک با توزیع استراتژیک سرورهای خود در نقاط مختلف جغرافیایی، امکان ذخیره محتوای فایل‌های استریمینگ شما را فراهم می‌کند؛ بنابراین، استفاده از سرویس CDN اَبر دِراک، موجب کاهش زمان تاخیر در اجرای ویدئو و بافرینگ می‌شود.
همچنین سرویس استریم مدیای اَبر دِراک، علاوه بر ارائه‌ی امکاناتی، مانند فضای ذخیره‌سازی ابری و توزیع بلادرنگ محتوا، تجزیه و تحلیلی از رفتار کاربران در مشاهده ویدئوها و آمار میزان مشاهده براساس دقیقه را به‌عنوان گزارش در اختیار ارائه‌دهندگان سرویس‌های ویدئویی قرار می‌دهد.
موارد استفاده از استریمینگ
سازمان‌ها و افراد مختلفی شامل هر دو نهاد دولتی و خصوصی می‌توانند برای کمک یا بهبود عملکردشان از استریمینگ استفاده کنند.
در اینجا به 6 مورد از موارد استفاده از سرویس استریم مدیا که بیشترین کاربردها را دارند، اشاره می‌کنیم.
1- ارتباطات سازمانی
شرکت‌ها برای فعالیت‌های تجاری خود در بخش‌های بازاریابی و فروش، آموزش و یادگیری، ارتباطات شرکتی و حتی آرشیو فایل‌های ویدیویی از سرویس استریمینگ استفاده می‌کنند. شرکت‌ها می‌توانند فایل‌های استریم‌شده و پخش زنده خود را ذخیره کرده و آن را به‌عنوان VOD برای استفاده بعدی در دسترس مشتریان و کارمندان خود قرار دهند.
برای مثال، شرکتی را در نظر بگیرید که چند تیم مختلف دارد و هر یک از اعضای تیم در مکان‌های مختلفی زندگی می‌کنند. زمانی که اعضای تیم بخواهند با هم به صورت همزمان در ارتباط باشند، یا بخواهند کنفرانس برگزار کنند، دیگر نیاز به حضور فیزیکی در کنار هم نخواهند داشت. آن‌ها می‌توانند به سادگی از یک سرویس استریمینگ پخش زنده استفاده کرده و تمامی جلسات یا بخش‌هایی از آن را ذخیره و مستند کنند.
2- معرفی محصول
بسیاری از شرکت‌ها برای معرفی محصول خود به مخاطبان جهانی از سرویس استریمینگ استفاده می‌کنند. مثلا موقعیتی را تصور کنید که قرار است در ماه آینده یک قابلیت جدید به نرم‌افزار شرکت خود اضافه کنید و می‌خواهید این خبر را به مخاطبان جهانی خود اطلاع‌رسانی کرده و تبلیغات گسترده‌ای ایجاد کنید. برای انجام این کار کافی است که این خبر را در چندین پلتفرم مختلف از جمله رسانه‌های اجتماعی از قبل اعلام کنید. اما، این تنها بخشی از اطلاع‌رسانی است؛ بازی تبلیغ برند/محصول/ویژگی دیگر همانند گذشته ساده نیست و نمی‌توان صرفا با تبلیغات ساده در رقابت جهانی شرکت کرد. پخش زنده از راه‌اندازی و معرفی محصول یکی از ایده‌هایی است که باید از آن استفاده کرد. یک مثال واضح از این‌که رویداد راه اندازی محصول/ویژگی از طریق پخش زنده چقدر می‌تواند باشکوه باشد، رویداد راه‌اندازی محصول آیفون 13 اپل بود که با استقبال بسیار زیادی روبرو شد.
3- سرویس‌های مذهبی
شرکت در مجالس مذهبی یکی دیگر از دغدغه‌های افراد مذهبی است. گاهی اوقات عبادتگاه‌هایی مانند مساجد و کلیسا‌ها شاهد تجمع افراد زیادی برای شرکت در مراسم مذهبی هستند. با این حال، مواقعی وجود دارد که افراد نمی‌توانند به صورت فیزیکی در مراسم شرکت کنند. برای مثال، افراد مسن یا افرادی که بیمار هستند ممکن است برای شرکت در مراسم مشکل داشته باشند. پخش زنده مراسم مذهبی به همه اجازه می‌دهد تا همه افراد از هر کجا که هستند، در مراسم شرکت کنند.
برای مثال، در زمان همه گیری کرونا، بسیاری از مراسم‌های تاسوعا و عاشورا به صورت پخش زنده توسط برگزارکنندگان و بدون نیاز به حضور فیزیکی افراد اجرا شد.
4- پزشکی و سلامت
در حالی که همه‌گیری ویروس کرونا منجر به پذیرش سریع و گسترده‌تر خدمات بهداشتی از راه دور شد، بسیاری از بیمارستان‌ها و سازمان‌های مراقبت‌های بهداشتی از مدت‌ها قبل از خدمات پخش زنده برای اهداف پزشکی استفاده می‌کردند.
پخش زنده ویدیویی نیز می‌تواند برای اهداف جراحی و تشخیصی استفاده شود. به عنوان مثال، پزشکان می‌توانند از دوربین‌های با کیفیت بالا برای انجام آندوسکوپی و لاپاراسکوپی استفاده کنند و عمل جراحی را با کارایی بیشتری انجام دهند. آن‌ها دید بدون مانع‌تری دارند و انجام عملیات برای آن‌ها آسان‌تر است و در نتیجه کم‌تر مستعد خستگی می‌شوند.
همچنین، پزشکان می‌توانند از پخش زنده برای آموزش پزشکان، کارورزان و دانشجویان پزشکی جدید با پخش روش‌های جراحی استفاده کنند و تجربه‌ای جذاب را برای آن‌ها فراهم کنند.
5- آموزشگاه‌ها
آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های مجازی برای برگزاری کلاس‌های خود به صورت آنلاین می‌توانند از سرویس استریمینگ استفاده کرده و اینگونه محدودیت حضور فیزیکی دانش‌آموزان را حذف کنند. بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان ممکن است به هر دلیلی (راه دور، بیماری و غیره) امکان حضور در کلاس درس را نداشته باشند. اما از طریق استریم شدن ویدئوی کلاس درس، همگی می‌توانند در کلاس حاضر شده یا در صورت غیبت، از فایل جلسه ضبط شده استفاده کنند.
6- برگزاری کنسرت و نمایش تئاتر
با استفاده از استریمینگ امکان برگزاری کنسرت موسیقی، تئاتر و نمایشگاه‌های هنری در سراسر قاره‌ها امکان‌پذیر می‌شود. طرفداران جهانی می‌توانند در هر کجای دنیا که باشند به راحتی در رویداد موردعلاقه خود شرکت کنند. این سرویس از هر نظر به ویژه از نظر مالی هم به نفع برگزارکننده و هنرمند است و هم به نفع طرفداران!
در این مقاله سعی کردیم مفهوم استریم مدیا و مزایای استفاده از این فناوری را بیان کرده و شما را با راهکاری عالی برای ارائه‌ی بهتر محتوای استریم آشنا کنیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استفاده از قابلیت استریم مدیای اَبر دِراک، صفحه سرویس پخش زنده را ببینید.
