گزارش سالانه ابر دراک

1401

مــــا در اَبر دراک به عنــــوان یک شرکت داده‌محــــور، همواره در تلاشیـــم، با پردازش داده‌های حاصـل از فعالیت کاربرانمان، سرویــس‌هــای ابـــری مطمئن‌تر و هوشمندتری را ارائه دهیم. داده‌های شبکه، که حاصل فعالیت کاربران در اینترنت است، یکی از انواع داده‌هایی است که در زیرساخت پردازش داده ابر دِراک پالایش، تحلیل و نگهداری می‌شود. جمع‌آوری و تحلیل این داده‌ها به صورت سالانه، می‌تواند بیانگر عادات و رفتارهای کاربران در اینترنت باشد. ما هم مانند دیگر شرکت‌های ابری سراسر دنیا، با ارائه چنین گزارش‌هایی در بازه‌های زمانی گوناگون تلاش کرده‌ایم در راستای بهبود کیفیت سرویس‌های آنلاین و شبکه اینترنت، موثرتر عمل کنیم.
گزارش‌های سالانه ابر دِراک، از ابتدای تاسیس تا امروز، با عنوان “تحلیل رفتار کاربران ایرانی در اینترنت” منتشر شده‌اند. متاسفانه به دلیل شرایط، محدودیت‌ها و اختلال‌های اینترنت در نیمه دوم سال گذشته، مجالی برای انتشار گزارش سالانه 1400 ندیدیم و به انتشار گزارش کوتاهی از وضعیت اینترنت در زمان اختلال‌ها، با مقایسه ده روز انتهایی شهریور و ده روز ابتدای مهر ماه، بسنده کردیم.
از نیمه دوم ســـال گذشتـــه، شاهـــد ناپایداری‌هــای زیادی در اینتـــــرنت داخلــــی ‌و همچنیــــن تغـیـیــرات اساســی در نحـــوه استــفاده کاربـــران از سرویس‌های ابری بودیم. این عوامل در ابعاد مختلف باعث بروز مشکلاتی در ارائه سرویس مطلوب و نهایتا تغییر در برنامه‌ریزی‌ها و توسعه زیرساخت و محصولات ابری ما شد؛ با پایان این سال سخت و تحلیل داده‌های سال گذشته، نه تنها نشانه‌های آسیب‌ ناشی از محدودیت و اختلال‌های اینترنت به برخی از سرویس‌های ابری، به وضوح دیده می‌شود، بلکه مقایسه گزارش‌های جدید با گزارش‌های سـال‌های گذشتــه، حاکـــی از تغییـــر رونـد استفاده کاربران از اینتــرنت است. ما سعــی کرده‌ایم در ده گزارش، رفتـار کاربــران ایرانـــی در اینتـرنت را کـــه می‌تواند به تعبیری نشان‌دهنده وضعیت اینترنت ایران باشد، برای علاقمندان و فعالان این صنعت، به تصویر بکشیم.

گزارش‌های سالانه ابر دِراک، از ابتدای تاسیس تا امروز، با عنوان “تحلیل رفتار کاربران ایرانی در اینترنت” منتشر شده‌اند. متاسفانه به دلیل شرایط، محدودیت‌ها و اختلال‌های اینترنت در نیمه دوم سال گذشته، مجالی برای انتشار گزارش سالانه 1400 ندیدیم و به انتشار گزارش کوتاهی از وضعیت اینترنت در زمان اختلال‌ها، با مقایسه ده روز انتهایی شهریور و ده روز ابتدای مهر ماه، بسنده کردیم.
از نیمه دوم سال گذشته، شاهد ناپایداری‌های زیادی در شبکه داخلی ‌و همچنین تغییرات اساسی در نحوه استفاده کاربران از سرویس‌های ابری بودیم. این عوامل در ابعاد مختلف باعث بروز مشکلاتی در ارائه سرویس مطلوب و نهایتا تغییر در برنامه‌ریزی‌ها و توسعه زیرساخت و محصولات ابری ما شد؛ با پایان این سال سخت و تحلیل داده‌های سال گذشته، نه تنها نشانه‌های آسیب‌ ناشی از محدودیت و اختلال‌های اینترنت به برخی از سرویس‌های ابری، به وضوح دیده می‌شود، بلکه مقایسه گزارش‌های جدید با گزارش‌های سال‌های گذشته، حاکی از تغییر روند استفاده کاربران از اینترنت است. ما سعی کرده‌ایم در ده گزارش، رفتار کاربران ایرانی در اینترنت را که می‌تواند به تعبیری نشان‌دهنده وضعیت اینترنت ایران باشد، برای علاقمندان و فعالان این صنعت، به تصویر بکشیم.

مــــا در اَبر دراک به عنــــوان یک شرکت داده‌محــــور، همواره در تلاشیـــم، با پردازش داده‌های حاصـل از فعالیت کاربرانمان، سرویــس‌هــای ابـــری مطمئن‌تر و هوشمندتری را ارائه دهیم. داده‌های شبکه، که حاصل فعالیت کاربران در اینترنت است، یکی از انواع داده‌هایی است که در زیرساخت پردازش داده ابر دِراک پالایش، تحلیل و نگهداری می‌شود. جمع‌آوری و تحلیل این داده‌ها به صورت سالانه، می‌تواند بیانگر عادات و رفتارهای کاربران در اینترنت باشد. ما هم مانند دیگر شرکت‌های ابری سراسر دنیا، با ارائه چنین گزارش‌هایی در بازه‌های زمانی گوناگون تلاش کرده‌ایم در راستای بهبود کیفیت سرویس‌های آنلاین و شبکه اینترنت، موثرتر عمل کنیم. گزارش‌های سالانه ابر دِراک، از ابتدای تاسیس تا امروز، با عنوان “تحلیل رفتار کاربران ایرانی در اینترنت” منتشر شده‌اند. متاسفانه به دلیل شرایط، محدودیت‌ها و اختلال‌های اینترنت در نیمه دوم سال گذشته، مجالی برای انتشار گزارش سالانه 1400 ندیدیم و به انتشار گزارش کوتاهی از وضعیت اینترنت در زمان اختلال‌ها، با مقایسه ده روز انتهایی شهریور و ده روز ابتدای مهر ماه، بسنده کردیم. از نیمه دوم ســـال گذشتـــه، شاهـــد ناپایداری‌هــای زیادی در اینتـــــرنت داخلــــی ‌و همچنیــــن تغـیـیــرات اساســی در نحـــوه استــفاده کاربـــران از سرویس‌های ابری بودیم. این عوامل در ابعاد مختلف باعث بروز مشکلاتی در ارائه سرویس مطلوب و نهایتا تغییر در برنامه‌ریزی‌ها و توسعه زیرساخت و محصولات ابری ما شد؛ با پایان این سال سخت و تحلیل داده‌های سال گذشته، نه تنها نشانه‌های آسیب‌ ناشی از محدودیت و اختلال‌های اینترنت به برخی از سرویس‌های ابری، به وضوح دیده می‌شود، بلکه مقایسه گزارش‌های جدید با گزارش‌های سـال‌های گذشتــه، حاکـــی از تغییـــر رونـد استفاده کاربران از اینتــرنت است. ما سعــی کرده‌ایم در ده گزارش، رفتـار کاربــران ایرانـــی در اینتـرنت را کـــه می‌تواند به تعبیری نشان‌دهنده وضعیت اینترنت ایران باشد، برای علاقمندان و فعالان این صنعت، به تصویر بکشیم.

ادامه متن
مقدمه
شرکت‌های ابری به دلیل ماهیت سرویس‌هایی که ارائه می‌کنند در مراکز داده موجود در شهرها و کشورهای مختلف حضور دارند و یا ممکن است مراکز داده را بر اساس نیازهای خود تاسیس کنند. از سوی دیگر، سرویس‌های B2B به دلیل حجم مشتری‌ها به صورت غیرمستقیم داده‌های حاصل از فعالیت کاربران بسیاری در اختیار دارند که در صورت تحلیل آن‌ها، دانش ارزشمندی از این نوع داده قابل استخراج است. ابر دِراک در 9 کشور، شامل ۴ شهر در ایران و ۱۰ شهر خارج از ایران با ظرفیت 2 ترابیت بر ثانیه در مراکز داده مختلف به شبکه اینترنت متصل است و در سال 1401 در مجموع 68 میلیارد لاگ در سطوح مختلف سرویس‌های خود جمع آوری و تحلیل کرده است.
0

میلیارد لاگ

0

ترابیت بر ثانیه

زیرساخت پردازش داده ابر دِراک در کنار اهداف نگه‌داری و حفظ کیفیت شبکه، نتایج تحلیل داده‌ها را با هدف توصیه‌های کمی و کیفی به مشتریان ارائه می‌کند. با تــوجه به اینکه 92 درصــد از کاربران خــدمات ابــر دِراک در ایــران و خارج از ایــران از وب‌سایت‌ها وســـرویس‌های فارســی زبان بهره می‌برند، امکان تحلیل و ترسیم رفتار کاربران ایرانی بر اساس همین داده‌ها در بازه‌های سالانه، دیدی جامع از فعالیت کاربران را در اختیار ما قرار می‌دهد که در این گزارش از دیدگاه‌های مختلف، بررسی و نمایش داده شده است.

مجموع تعداد لاگ‌های سرویس CDN به تفکیک DNS ،Edge Server، شبکه و سایر: 68 میلیارد لاگ
0 میلیارد

EDGE

0 میلیارد

DNS

25.1میلیارد

EDGE

4.5میلیارد

DNS

0 میلیارد

Others

0 میلیارد

Network

28.6میلیارد

Others

10میلیارد

Network

مجمــوع تعــداد آی‌‌پی‌های یکتای ایرانــی که در سال 1401 ثبــت شـده‌اند، 13 میلیون آی‌پی بـــوده است که 75 درصد از این تعـــداد، از ســـرورهای لبه ابر دِراک عبور کرده‌اند! به عبارت دیگر، از هر 4 کاربر با آدرس آی‌پی ایرانی، 3 کاربر، حداقل یک‌بار به‌صورت مستقیم یا با واسطه، از وب‌سایت‌های سرویس‌گیرنده‌‌ از زیرساخت ابر دِراک، استفاده کرده‌اند.

فهرست

فهرست گزارشات

پراکندگی پاپ سایت‌ها و مراکز داده

پراکندگی پاپ‌سایت‌ها در ایران

تهران – تبریز – شیراز – بندرعباس

پراکندگی پاپ‌سایت‌ها خارج از ایران

آمریکا – هلند – آلمان – سنگاپور – فرانسه – کانادا – مکزیک – استرالیا

گزارش رتبه‌بندی دستگاه‌ها و سیستم عامل‌ها

بـــررسی داده‌ها نشـــان می‌دهد، دستــگاه‌هایی که کاربــران از طریق آن وارد یکــی از وب‌سایت‌های سرویس گیرنده CDN ابر دِراک شده‌اند، شامل تلفن همراه، کامپیوتر شخصی یا لپ‌تاپ، تبلت و … است که توزیع استفـاده کاربران از دستگــاه‌های مختلـف، در این گزارش نمایش داده شده است. به دلیل افزایش نفوذ اینترنت همراه در سال‌های اخیر، تعداد زیادی از کاربران از دستگاه­‌های قابل حمل برای اتصال به اینترنت استفاده می‌کنند. براساس نتایج حاصل از پردازش داده‌های ابر دِراک حدوداً 56 درصد کاربران، از دستگاه‌­های قابل حمل استفاده می‌کنند. این مقدار برای کاربران کامپیوتر‌های شخصی حدوداً 28 درصد است. هم­چنین این نتایج نشان می‌دهد که 16 درصد از این کاربران، بات‌ها هستند که به نسبت سال گذشته رشد بیش از دو برابر داشته است.

0 %
0 %
0 %
نمودار پلتفرم‌های سخت‌افزاری مورد استفاده کاربران ایرانی در سال 1400(درصد)
نمودار پلتفرم‌های سخت‌افزاری مورد استفاده کاربران ایرانی در سال 1401 (درصد)
نمودار پلتفرم‌های سخت‌افزاری مورد استفاده کاربران ایرانی در سال 1400(درصد)

بر اساس داده‌های ابر دِراک، بیشترین سهم استفاده از سیستم عامل‌ها، مربوط به سیستم عامل‌های iOS و Android است و در این بین Android با سهم 40 درصد، در رتبه اول و iOS با سهم 26 درصد در رتبه دوم، قرار دارد. نتایج به دست آمده حاکی از این است که بیشترین سیستم عامل استفاده شده در کامپیوترهای شخصی، بین کاربران ایرانی، سیستم عامل Windows با سهم 27 درصد است. همچنین سهم استفاده از انواع نسخه‌های Linux  شش درصد است که نسبت به مدت مشابه در سال قبل، دو برابر شده است.

% 0
1%
% 0
6%
% 0
26%
% 0
27%
% 0
40%
% 0
% 0
% 0
% 0
% 0
نمودار سیستم عامل‌های مورد استفاده کاربران ایرانی در سال 1401 (درصد)

گزارش پراستفاده‌ترین مرورگرها

بررســـی‌ها نشـان مــی‌دهد، Chrome همچنان محبوب‌ترین مرورگر برای کاربران ایرانی است و بیشتریــن درصــد استفـــاده‌ی کاربـران را به خــــود اختصـــاص داده است. استــــفاده‌ گستــــرده از تلفــــن‌های همــــراه و به ویـــــژه گوشـــی‌های مبتنــی بر Android، مرورگرهای این سیستم عامل را در رده‌های بعدی این رتبه بنــدی قـرار داده است.

نمــــودار مرورگــــرهای مورد استفـــاده کاربـــران ایــرانــــی در سـال 1401 (درصد)

گزارش ارائه‌دهندگان اینترنت
(Intenet Service Providers)

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، همانند سال‌های قبل برای کاربران اینترنت، اپراتورهای همراه، در دسترس‌ترین روش استفاده از شبکه بوده‌اند. نکته قابل توجه در این نتایج، قرارگیری ایرانسل در رتبه اول و تغییر جایگاه آن، به ارائه‌دهنده برتر برای کاربران ایرانی در سال 1401، نسبت به سال‌های گذشته است.

نمودار توزیع درخواست سرویس دهندگان اینترنت سال ۱۴۰۱ (رتبه)

نـمــودار ســرویس‌دهنـــدگان اینتــرنت به تفکیک نــوع اتصــال سال 140۱ (درصد)

گزارش وضعیت پایداری اینترنت 1401

برای ارائه گزارشی از وضعیت Uptime اینترنت (گزارش اتصال، اختلال و قطعی اینترنت)، وضعیت برقراری ارتباط و پایداری پلتفرم‌های محبوب و پربازدید ایرانی (مراجع مانند گوگل، پلتفرم‌هایی مانند واتس‌اپ و اینستاگرام و …) از مبدا پاپ‌سایت‌های ابر دِراک از مسیر سه Gateway بین‌المللی اینترنت کشور به مقصد مراجع خارجی رصد شده است.

گزارش توزیع ساعات استفاده کاربران از اینترنت

در سال 1400، زمان اوج مصرف کاربرانی که از وب‌سایت‌های فعال روی سرویس‌ CDN ابر دِراک استفاده کرده‌اند، ساعت 24:00 بوده است، در حالی که مطابق داده‌های سال 1401 ساعت اوج استفاده کاربران، 22:00 است.

نمودار متوسط ساعت‌های استفاده کاربران ایرانی از وب‌سایت‌های فعال در بستر ابر دِراک در سال 1401 (درصد)

نمودار ساعت‌های استفاده کاربران ایرانی از وب‌سایت‌های فعال در بستر ابر دراک در مهر و آبان ماه سال 1401 (درصد)

گزارش نفوذ شرکت‌های میزبانی وب و مراکز داده

میزان استقبال و استفاده وب‌سایت‌ها از خدمات شرکت‌های هاستینگ، مراکز داده و خدمات Co-Location داخلی و خارج در این نمودار طی سه سال اخیر قابل مشاهده است.

نـمــودار ســرویس‌دهنـــدگان اینتــرنت به تفکیک نــوع اتصــال سال 140۱ (رتبه)

1401

1400

1399

مقایسه سهم سرویس دهندگان اینترنت داخلی و خارجی در سه سال اخیر

گزارش درخواست‌های سرویس DNS ابری

طبق بررسی‌های انجام شده در داده‌های ابر دِراک، در سال‌های گذشته با نزدیک شدن به دوره پایانی سال و افزایش تعداد خریدهای آنلاین باعث افزایش معناداری در تعداد درخواست‌های DNS ابری دِراک، بوده است. اما همانگونه که مشاهده مـی‌شود در شش مــاه دوم سال 1401، تعــداد درخواست‌های DNS ابر دِراک با کاهش شدیدی همراه بوده، اگرچه که الگوی داده‌ها روند افزایشی را در پایان سال طی می‌کند، اما حتی به تعداد درخواست‌های DNS در مدت مشابه در سال گذشته نزدیک نمی‌شود.

نمـــودار تعــداد درخواست‌های DNS سال 1400 (درصد)

نمـــودار تعــداد درخواست‌های DNS سال 140۰ (درصد)

گزارش Public DNS مورد استفاده کاربران

این گزارش، رده‌بندی پراستفاده‌ترین DNSهای عمومی (Public DNS) که کاربران ابردِراک از آن استفاده کرده‌اند را نمایش می‌دهد. نتیجه به‌دست‌آمده تحلیل تطبیقی لاگ‌ ســـرورهای لبه و DNS ابر دِراک حاکــــی از آن است کــه از هر 10 کاربــــر ایــــرانی 9 کــاربر از DNS غیــر ایرانی استفاده می‌کند. این عدد بر اساس آمار ooni.org، در میانگین جهانی، 4 کاربر از هر 10 کاربر است. این موضوع نشان‌دهنده عدم رضایت کاربران ایرانی و کاهش استفاده آن‌ها نسبت به سال 1400، از سرورهای Public DNS ایرانی است.

نمـــودار Public DNS مورد استـــفاده کاربـــران سال 140۱ (درصـــد)

تعداد حملات DDoS دفع‌شده توسط CDN ابر دراک

در این گزارش حملات دفع‌شده توسط سرویس امنیت ابری دِراک در سال 1401 نمایش داده شده است. بر اساس داده‌های سال 1401 افزایش حملات DDoS در طول این سال و به خصوص در نیمه دوم با افزایش روبه‌رو بوده است.

بزرگترین حمله سال 1401

 15 و 16 بهمن 1401 شمسی بزرگتـرین حمله ثبت‌شده در سال با 450 گیگابیت بر ثانیه ترافیک حمله و به مدت 36 ساعت به گستردگی سرویس CDN و شبکه ابر دراک صورت گرفته است.

ایــــن حــملـــه با مـوفقیــت دفع گـــردید و منجـــر به از دستـــرس خــارج شــدن هیــــچ یک از وب‌سایت‌های ســرویس‌گیــــرنده نشـــــد.

امن‌ترین روز سال 1401
4 فروردین 1401 (پنج‌شنبه) امن‌ترین روز در شبکه CDN ابر دراک بوده است. تعداد حملات ثبت‌شده و دفع‌شده یک بیست و پنجم میانگین حملات روزانه بوده است، که دلیل این موضوع تعطیلات نوروز و ایرانی بودن اغلب کاربران ابر دراک است.

نمودار حملات روزانه دفع‌شده توسط CDN ابر دِراک 140۱ (به‌همراه داده‌ی بزرگ‌ترین حملات)

نمودار حملات روزانه دفع‌شده توسط CDN ابر دِراک 140۱ (بدون داده‌ی بزرگ‌ترین حملات)

گزارش ترافیک تبادلی شبکه CDN ابر دِراک

در نیمه اول سال، روند ترافیک تبــادلی (ارسال و دریافت در شبــکه ابـر دِراک)، به‌صـــورت طبیعی و طبق پیش‌بینی‌ بوده است. در سه ماه سوم سال، افت شدید ترافیک به نسبت میانگین سال‌های گذشته مشاهده می‌شود. در سه ماه چهارم با افزایش استفاده کاربران از سرویس CDN مواجه می‌شویم که به تبع آن در ادامه با رشد شدید ترافیک روبه‌رو هستیم.

نمودار ترافیک تبادلی شبکه سال 1401

نمودار ترافیک تبادلی شبکه سال 1400

تعاریف

سرویس ابری

سرویس ابری، راهکاری برای ارائه خدمات میزبانی شده از طریق اینترنت است. سرویس‌های ابری اغلب به سه دسته تقسیم می‌شوند: زیرساخت به‌عنوان سرویس (IaaS)، پلتفرم به‌عنوان سرویس (PaaS) و نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS).

سرویس CDN

شبکه توزیع محتوا (CDN) متشکل از گروهی از سرورهای به هم متصل است که در یک منطقه یا سراسر جهان پراکنده شده‌‌اند و سرعت توزیع محتوای وب‌سایت‌ها را افزایش داده و محتوا را از نزدیک‌ترین نقطه به کاربر می‌رساند. همچنین راهکارهایی مانند تحلیل آماری و امنیت ابری در بعضی از سرویس دهندگان CDN به مشتریان ارائه می‌شود.

سرور لبه CDN

CDN Edge Server سروری است که نسبت به سرور اصلی، نزدیک‌ترین سرور به کاربر است. که می‌تواند عملکرد وب‌سایت و یا وب‌اپلیکیشن را با کاهش میزان تأخیر، بهبود بخشد.

DNS عمومی (Public DNS)

سرویسی است که نام دامنه را به آدرس IP ترجمه می‌کند. هنگامی که یک نام دامنه را در مرورگر وب خود تایپ می‌کنید، کامپیوتر شما درخواستی را به یک سرور DNS عمومی ارسال می‌کند. سپس سرور DNS عمومی آدرس IP وب‌سایتی را که می‌خواهید به آن دسترسی پیدا کنید، برمی‌گرداند.

لاگ

لاگ‌های سرویس یک سند متنی است که حاوی اطلاعاتی از تمام فعالیت‌های مربوط به یک سرویس خاص در یک دوره زمانی مشخص است. وب سرورها DNS سرورها، تجهیزات شبکه و ….. به‌طور خودکار و دائمی داده‌ها را تولید می‌کند تا به مدیران سیستم، دید کلی‌ای در مورد نحوه و زمان استفاده از سرور و همچنین کاربرانی که با آن فعالیت مطابقت دارند ارائه دهد.

حمله DDoS

DDoS مخفف عبارت Distributed Denial of Service است و هدف از این حملات خراب کردن سرویس مورد نظر نیست بلکه شبکه و سرور مورد نظر را وادار به ناتوانی در ارائه سرویس عادی با هدف قرار دادن پهنای باند شبکه یا اتصال پذیری می‌نماید.

بات(Bot)

بات (Bot)، یک برنامه کامپیوتری است که برای انجام وظایف خاصی برنامه‌ریزی شده است. بات‌ها به‌صورت خودکار و طبق دستورالعمل‌های از پیش‌تعیین‌شده عمل می‌کنند، بدون این‌که کاربر انسانی هر بار نیاز به راه‌اندازی دستی آن‌ها داشته باشد. بات‌ها اغلب رفتار یک کاربر انسانی را تقلید و یا جایگزین می‌کنند. آن‌ها معمولاً کارهای تکراری را انجام می‌دهند و می‌توانند آن‌ها را بسیار سریع‌تر از کاربران انسانی انجام دهند.
بات‌های مخرب: بات‌هایی که محتوا را حذف می‌کنند، محتوای هرزنامه را پخش می‌کنند و یا انواع مختلفی از حملات را انجام می‌دهند.

در دسترس بودن (پایداری)

به معنای دسترس‌پذیر بودن زیرساخت‌های هر مرجع، از هر یک از سه Gateway بین‌الملل در دسترس و مورد بررسی ابر دِراک به صورت همزمان با هم است.

اختلال (ناپایداری)

به معنای دسترس‌پذیر نبودن زیرساخت‌های هر مرجع، از حداقل یک یا دو Gateway از یکی از سه Gateway بین‌الملل در دسترس و مورد بررسی ابر دِراک است.

عدم دسترسی (قطعی)

به معنای دسترس‌پذیر نبودن زیرساخت‌های هر مرجع، از هر یک از سه Gateway بین‌الملل در دسترس و مورد بررسی ابر دِراک به صورت همزمان با هم است.